Het eigen huis als pinautomaat

DELFT- Een nieuw effect van de overspannen huizenmarkt is dat steeds meer mensen een tweede hypotheek nemen op hun woning. Deze leenruimte is er, doordat mensen door de fors gestegen huizenprijzen de waarde van hun huis snel zien toenemen. Men gebruikt als het ware het eigen huis als pinautomaat.

Door Rianne Dekker

Ouders doen dit om hun kinderen aan een eigen woning te helpen. Als ze ooit hun eigen huis voor een zachte prijs hebben gekocht en dat is nu vele malen meer waard, is het zo geregeld met de bank en is hun huis een goudmijn. Ook wordt een tweede hypotheek gebruikt voor de bekostiging van een uitbouw, nu verhuizen lastiger wordt. 

Dit jaar werden al meer dan vijftigduizend tweede hypotheken aangevraagd, ruim drie keer meer dan in 2017, blijkt uit cijfers van het H(ypotheek)D(ata)N(etwerk). De Vereniging Eigen Huis waarschuwt bij gebruik van het eigen huis als pinautomaat: “Op zich kun je niet meer dan honderd procent van de woningwaarde lenen. Maar let op: als de prijzen dalen en de overwaarde verdampt, wil je niet in de problemen komen”. 

Belasten als eigen vermogen
Toezichthouder A(uthoriteit)F(inanciële)M(arkten) ziet de stijging van de huizenprijzen ook en is er niet blij mee. “Het is onwenselijk dat schulden niveaus van huishoudens verder stijgen, en helemaal als het is door verzilvering van de huizenprijs stijging, zoals vaak bij tweede hypotheken”. Bankentoezichthouder DNB maakt zich echter “nog geen grote zorgen”.

Deze waakhond bepleit overigens fervent, dat het kopen van een woning niet anders behandeld dient te worden als huren. De waarde van de woning zou belast moeten gaan worden als eigen vermogen. Het overhevelen van de eigen woning van box 1 naar box 3 treft vooral ouderen wiens inkomen is gedaald, en jongeren die nog niet veel inkomen hebben. Hierdoor blijven jonge gezinnen bijvoorbeeld langer in hun starterswoning in plaats van de stap naar een groter huis te maken, waardoor minder woningen voor starters beschikbaar komen. Het beoogde effect om de woonmarkt beter in evenwicht te brengen, zorgt er dus eigenlijk voor, dat er nog minder beweging in komt.

Vergroten kansen starters
Gelukkig is daar wel de wijziging in de Huisvestingswet, die naar verwachting volgend jaar rond moet komen. Door een deel van nieuwbouwkoopwoningen toe te wijzen aan bewoners van de eigen gemeente, komt het demissionair kabinet tegemoet aan de wensen van gemeenten, om de kansen van starters en 1-verdieners in loondienst te vergroten op de huizenmarkt. Belangrijk is ook, dat er plek komt en blijft voor mensen die binding met de gemeente hebben en kunnen blijven wonen waar zij werken. Met de wetswijziging mogen gemeenten dertig procent van de huurwoningen toewijzen aan woningzoekenden met lokale binding.  

Doorbraak in huizenmarkt
Het laatste woonnieuws zou wel eens voor echte beweging op de huizenmarkt kunnen gaan zorgen. Als het aan het kersverse kabinet Rutte IV ligt, komen er per jaar 100.000 nieuwe huizen bij en moet er een minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening komen. De NVM toont zich bij monde van voorzitter Hoes zeer positief over de plannen.