In het Rietveld Theater vinden nu nog voorstellingen plaats zonder publiek (Foto: Koos Bommelé)
In het Rietveld Theater vinden nu nog voorstellingen plaats zonder publiek (Foto: Koos Bommelé) Foto: KOOS BOMMELE

Passen en meten voor Delftse culturele instellingen

Algemeen

DELFT - Theaters, concertzalen en bioscopen mogen vanaf 1 juni hun deuren weer openen. Maar hoe zinvol is dit voor onze Delftse culturele instellingen, met al die strikte voorwaarden?

Door Cheyenne Toetenel

Binnen de culturele instellingen moet iedereen anderhalve meter afstand houden en mogen maximaal dertig mensen in de zaal zitten. Per 1 juli wordt het maximum verhoogd tot honderd. Dit lijkt voor veel theaters en filmhuizen een onrealistisch plan. Toch openen Delftse instellingen hun deuren.

Grote gevolgen
Voorstellingen hebben al geruime tijd geen doorgang gevonden, wat grote gevolgen heeft voor theaters en filmhuizen. "Het allerbelangrijkste gevolg is dat we onze toeschouwers niet kunnen bedienen door ze prachtige films aan te bieden", aldus Stefanie de Klerk van Filmhuis Lumen. "Maar ook op financieel gebied is dit voor ons een zware periode: onze vaste lasten lopen door, en daar staan geen inkomsten tegenover." Dunja Gasper van het Rietveld Theater geeft aan naar schatting zo’n 10.000 euro per maand te missen. "Maar ook op sociaal gebied is het een strop." Ook Theater de Veste gaat door een zware periode, laat directeur Marijtje Pronk weten: "Door de sluiting is een fors deel van onze omzet weggevallen, met een groot tekort als gevolg: ieder dubbeltje telt in onze begroting."

Bezig blijven
Hoewel de theaters en het filmhuis de afgelopen tijd geen bezoekers hebben kunnen ontvangen, hebben zij niet stil gezeten. Filmhuis Lumen heeft zich aangesloten bij het online filmplatform PICL, waardoor toeschouwers via dat digitale platform films kunnen bekijken en het filmhuis kunnen steunen. Het Rietveld Theater is in maart gestart met het Rietveld Thuis Theater. Gasper: "We bieden voorstellingen, gestreamd vanuit de theaterzaal of vanuit de locatie van de artiest, via ons YouTube-kanaal. Het publiek koopt een kaartje, kijkt naar de live voorstelling en kan via de chatfunctie in contact komen met de artiest. De artiest krijgt het leeuwendeel van de kaartverkoop, de rest gaat naar techniek en onkosten van het theater." Pronk van Theater de Veste geeft aan in de afgelopen periode met het team op allerlei niveaus keihard gewerkt te hebben om de schade zoveel mogelijk te beperken. "Met de theatergezelschappen zijn we volop bezig geweest om de voorstellingen die niet door kunnen gaan waar mogelijk te verplaatsen naar een nieuwe datum. Ook is er in samenwerking met alle collega-theaters in het land een regeling voor bezoekers tot stand gebracht om gekochte kaarten om te kunnen zetten in vouchers - of in geld terug."

Voorbereidingen
Op dit moment zijn de instellingen druk bezig met de voorbereidingen om op 1 juni weer op een verantwoorde manier te kunnen opstarten. De Klerk: "Bij Filmhuis Lumen nemen we zaken op het gebied van hygiëne, looprichting, onderlinge afstand in onze zalen en digitale kaartverkoop onder de loep. We zullen minder voorstellingen gaan draaien, en minder toeschouwers per voorstelling kunnen toelaten. Maar gelukkig gaan we weer open!" Ook Pronk geeft aan in Theater de Veste komende maand enkele voorstellingen te presenteren in de dertig personen-capaciteit. "We willen dat doen in een speciale setting: met het publiek óp het toneel. Uiteraard kan dit slechts een paar keer plaatsvinden, want het is met zo’n klein publieksaantal financieel niet rendabel. Ook jong Delft willen we een podium bieden vlak voor de sluiting van het schooljaar. We kregen de vraag om eindejaarmusicals in Theater de Veste te laten plaatsvinden. Daarnaast zijn we in gesprek met de VAK om ook hen een podium te bieden.” Het Rietveld Theater heeft een protocol opgezet voor wanneer het theater weer gedeeltelijk open mag. "We testen dit nu uit met kleine groepjes vrijwilligers. We hebben in de theaterzaal elf tafeltjes gemaakt in nachtclubopstelling, waaraan een select publiek kan zitten. We houden het Thuis Theater nog in stand en zullen de combinatie live voorstellingen streamen naar de huiskamer en een select live publiek in de zaal, voortzetten."

Geen verlichting
De culturele instellingen geven dus aan de voorstellingen, ondanks een laag aantal toeschouwers, weer deels te willen opstarten. "Organisatorisch gaat dat zeker lukken", aldus De Klerk. "Maar het brengt nog geen financiële verlichting, want door de beperkingen gaan we er ondanks de heropening nog steeds financieel op achteruit. Toch zijn we blij dat we waar mooie films mogen vertonen." Ook voor het Rietveld Theater is een maximum aantal toeschouwers van dertig praktisch haalbaar. Gasper: "Een beetje publiek in de zaal is voor alle artiesten fijn, maar financieel zet het geen zoden aan de dijk." Volgens Pronk is ook de opschaling naar honderd personen publiekscapaciteit niet rendabel voor Theater de Veste. "We hebben bij deze capaciteit maximaal een vijfde van de normale inkomsten, terwijl we wel de voorstellingskosten en alles er omheen financieel zullen moeten opbrengen. We zijn volop aan het onderzoeken óf en zo ja, hoe, we deze grote uitdagingen kunnen aanvliegen. Als het gaat lukken om binnen een honderd personen capaciteit te opereren, denk ik dat er ook heel mooie en interessante dingen kunnen ontstaan. Door de kleine capaciteit wordt de ervaring intiemer en exclusiever. Ook kun je de voorstellingen interactiever maken. Denk ook aan theatercolleges van filosofen, wetenschappers en kunstenaars. Deze periode kan artiesten bovendien de mogelijkheid bieden om iets heel anders te doen: samenwerkingen met een andere artiest, een tekstlezing van een nieuw script, interviewprogramma’s, exclusieve unplugged concerten van popacts. Als het gaat lukken om open te gaan in deze nieuwe werkelijkheid, denk ik dat we het komende seizoen heel mooie en bijzondere dingen gaan zien!"