Viggo is het Stockholmsyndroom de baas

DELFT - De 61-jarige Delftenaar Viggo Kok heeft in zijn leven heel wat te verduren gehad. Zijn moeder overleed voor zijn tweede levensjaar, zijn vader ging een incestueuze relatie aan met zijn eigen dochter en Viggo zelf werd in zijn prille jeugd misbruikt door zijn broer. Een verhaal dat hij pas met de buitenwereld durfde te delen, nadat hij het Stockholmsyndroom de baas was.

Door Cheyenne Toetenel

Jaarlijks zijn veel mensen slachtoffer van mishandeling en seksueel misbruik, wat vaak een familiegeheim is. Eén van de oorzaken hiervan die vaak wordt onderschat, is het Stockholmsyndroom. Het Stockholmsyndroom is een situatie waarbij een slachtoffer sympathie voelt voor de dader. Het is een overlevingsmechanisme voor slachtoffers van misbruik en intimidatie. Ook Viggo leed hieraan.

Mishandeling en incest
Jarenlang was Viggo onderhevig aan kindermishandeling en incest. "Ik maakte het van dichtbij mee, niet alleen door de relatie van mijn vader en zus maar ook zelf door mijn broer die zich regelmatig aan mij vergreep. Jarenlang leefden wij als gezin in een bubbel. Voor ons leek deze situatie heel normaal, want wij wisten niet beter. Je blijft je eigen familie verdedigen, want je bent bang om alles en iedereen kwijt te raken." Uiteindelijk werd het Viggo teveel toen zijn vader en zus samen een kind kregen. "Ik vluchtte de straat op, ging drugs gebruiken en kwam in het criminele circuit terecht. Als handlanger van Klaas Bruinsma heb ik heel wat meegemaakt. Ook schietpartijen waarin ik hoopte te sterven, want het leven had voor mij geen zin meer." Uiteindelijk belandde Viggo op zijn 48e in de gevangenis. "Daar werd ik voor het eerst sinds mijn twaalfde jaar echt nuchter. Ik gebruikte voor die tijd heel bewust om mijn gevoel en schaamte te onderdrukken en de werkelijkheid waarin ik leefde aan te kunnen. In de cel drongen gedachten bij mij binnen die ik nooit eerder had gehad. Ik knipte alle banden door met mijn criminele verleden en was vastbesloten een normaal leven te leiden."

Documentaire
Viggo kreeg al snel een woning en baan als Havenmeester, hier in Delft. "Ik begon mijn verhaal op papier te zetten en werd benaderd door Walter Groothuis. Hij kwam op het idee om met Cinta Forger een documentaire te maken over mijn verleden, waaruit de film 'Spoken van Viggo' tot stand is gekomen. Het opmerkelijkste is dat ook mijn zus hierin openlijk spreekt over de incestueuze relatie die zij met onze vader had." Pas toen Viggo de documentaire zelf zag, besefte hij in wat voor een bizarre situatie hij had geleefd. "Pas toen zag ik dat ik jarenlang heb vastgezeten in het Stockholmsyndroom. Dat besef geldt helaas nog altijd niet voor de rest van mijn familie. De uitspraken die mijn zus doet, tonen aan dat zij onze vader nog altijd verdedigt en de ernst van de situatie niet inziet."

Voorlichtingen
Voor mensen die niet beseffen dat zij leven met een Stockholmsyndroom, heeft Viggo Stichting Stockholmsyndroom opgericht. "Met de stichting wil ik het Stockholmsyndroom bekendheid geven en bespreekbaar maken. Ik wil slachtoffers bereiken en ze bewust maken dat zij in het Stockholmsyndroom zitten. Als ervaringsdeskundige probeer ik hen met voorlichtingen te laten inzien dat moet worden ingegrepen, voor het onmogelijk wordt om nog tot besef te komen zoals bij mijn zus het geval lijkt." Het is voor Viggo lastig om zijn eigen familie zo publiekelijk aan te vallen, maar toch acht hij het nodig. "Ik weet hoe het is om geïsoleerd te leven. Ik wil anderen die in zo'n situatie zitten laten weten hoe belangrijk het is om in opstand te komen tegen de narcist die hun leven verziekt. Ik wil deuren openen voor slachtoffers, ze verwijzen naar hulpverleners die ze kunnen ondersteunen. Bij mij is het besef helaas pas laat gekomen, maar voor anderen is er nog een kans op een fijn leven."

Herken jij jezelf in dit verhaal en wil jij contact met Viggo? Kijk dan op www.stockholmsyndroom.nl.