Oncoloog Bas steunt Swim to Fight Cancer

ROTTERDAM - Chirurg-oncoloog Bas Groot Koerkamp is vanaf 2014 werkzaam bij het Erasmus MC. Op zijn manier is hij ook bezig met een 'fight', een gevecht tegen kanker. Hij doet verslag vanaf de werkvloer.

Door Ruud Stift

"De studie naar de juiste medicijnen tegen alle vormen van kanker is net als zwemmen, zo laat Bas weten. "Onderzoekers kennen ook voor- en tegenspoed. We zwemmen wel eens tegen de stroom in. Maar we boeken langzaam vooruitgang. Als je de zorg voor kankerpatiënten wilt verbeteren, moet je rigoureus te werk gaan. Meestal gaat er 5 tot 6 jaar overheen. Het doel, mensen langer te laten leven, is een tijdrovend traject. Successen zijn afhankelijk van een idee. Dit idee mondt uit in een plan. De uitvoering hiervan is duur en er zijn veel eisen waar je aan moet voldoen. De studies die we uitvoeren, betreffen meestal middelen die al wat 'ouder' zijn, middelen waar de farmaceutische industrie geen interesse voor heeft. Zij zoeken het in nieuwe middelen, die grof geld moeten opleveren. Dat is de realiteit van ons kapitalistisch systeem.
We weten bijvoorbeeld al tien jaar dat iemand met alvleesklierkanker langer leeft als hij/zij een chemo-cocktail krijgt toegediend wanneer uitzaaiingen zijn geconstateerd. Het is mijn ambitie om deze uitzaaiingen preventief aan te pakken, voordat ze te zien zijn op scans. Het KWF steunt een trial waarbij patiënten met alvleesklierkanker eerst chemo krijgen en daarna pas worden geopereerd. Dat was altijd andersom. We verzamelen data aan de hand van een gerandomiseerde studie: nieuwe aanpak versus standaard aanpak. Met een operatie help ik één patiënt, met studies/onderzoek naar effect en gevolg kun je honderdduizenden mensen helpen. In Nederland wordt goed samengewerkt op het gebied van onderzoek, bijvoorbeeld naar alvleesklierkanker. Iedereen doet mee en samen zijn we groter dan internationale toponderzoekcentra zoals Harvard University en Johns Hopkins University in Amerika die het vaak op eigen houtje willen doen. Verder staat of valt alles met een goede financiering."

Toeval
"Kanker ontstaat meestal bij toeval, uitzonderingen daargelaten. Negen van de tien longkankerpatiënten zijn forse rokers, dat staat buiten kijf. Bij veel gevallen van borstkanker binnen de familie is het een kwestie van genen. In de meeste gevallen heb je echter te maken met domme pech. Het leven is wat dat betreft heel onrechtvaardig. Kanker is een statistisch proces. Als je maar oud genoeg wordt, krijg je het vanzelf. Het mooie aan mijn vak is dat ik mensen echt kan helpen. Het is een combinatie van factoren: wetenschappelijk onderzoek, interesse. Het is een mooi, technisch vak, een intellectuele uitdaging. Als chirurg kan je mensen genezen door de tumor weg te halen. Een chemokuur zorgt alleen voor verlenging van de levensduur. Echter het is ook teamwerk: de meeste patiënten hebben zowel een operatie als chemotherapie nodig. Door bij kanker vooraf chemo toe te dienen, komt de tumor na een operatie hopelijk niet meer terug. Ik doe ook onderzoek naar uitzaaiingen van darmkanker in de lever. We zijn landelijk aan het testen, een trial met een chemopomp (www.chemopomp.nl). Ik heb, toen ik in Amerika studeerde aan het Memorial Sloan Kettering Cancer Center New York, twee jaar met deze methode gewerkt. Ook hier is het doel dat de kanker na een operatie niet meer terugkomt door de chemopomp. Er lopen meerdere studies, maar deze complexe behandeling is nu beschikbaar in vier ziekenhuizen in Nederland."