Sociaal werker Tanja Moerkerken (rechts) van Delft voor Elkaar gaat regelmatig op huisbezoek.
Sociaal werker Tanja Moerkerken (rechts) van Delft voor Elkaar gaat regelmatig op huisbezoek.

Delft worstelt met organisatie en opvang 'verwarde personen'

Algemeen

Gemeente gaat in overleg met professionals over oorzaken

DELFT – De politie van Delft maakt steeds vaker melding van incidenten waarbij 'verwarde personen' zijn betrokken. Het is een weerspiegeling van een groeiende trend die gemeenten en politie in heel Nederland al jaren bezighoudt.

Door Aschwin Rast

Een recent gepubliceerd artikel van de landelijke politie toont dat de Regionale Eenheid Den Haag 5.720 meldingen deed in 2014 tegenover 11.254 meldingen in 2018. Ook voor de gemeente Delft is dit geen uitzondering. Hier betreft een toename van 415 meldingen in 2014 tegenover 831 in 2017. Specifieke cijfers over 2018 zijn er nog niet.

De toename van het aantal incidenten -waarbij verwarde personen zijn betrokken- is ook de gemeente niet ontgaan.
"Natuurlijk baart ons dat zorgen" aldus wethouder van Wmo Schrederhof. "We bestuderen de cijfers en gaan overleggen met professionals over mogelijke oorzaken."
Op dit moment is het volgens Schrederhof nog te vroeg om conclusies te trekken en maatregelen te nemen.
"Belangrijker: wat kunnen we doen om deze mensen zo goed mogelijk te helpen? Deze mensen hebben onze zorg en aandacht nodig."

Bezuinigingen
Maar waar komt die toename dan uit voort? Een oorzaak die in de algehele toename haast niet valt uit te sluiten, zijn bezuinigingen en veranderingen in de toepassing van de Geestelijke Gezondheids Zorg (GGZ). Zo zijn er bijvoorbeeld minder 'bedden' beschikbaar in GGZ-instellingen.
"Iemand langdurig binnen de muren van een kliniek verzorgen is in veel gevallen niet in het belang van de cliënt" aldus Ester van den Akker van het GGZ-Delfland. Zorg waarbij een cliënt thuis kan blijven wonen -ofwel ambulante zorg- pakt in veel gevallen beter uit voor herstel en herintegrering van de cliënt en er is dan ook geen toename van verwarde personen op de crisisdienst aan de Sint Jorisweg. "Dat betekent wel dat deze mensen meer zichtbaar zijn in de maatschappij."
Als een 'verward' persoon dan iets raars doet op straat, wordt door de burger al snel de politie gebeld. De politie meldt een dergelijk incident dan altijd onder de zogeheten E33-melding.
"De incidenten die hierop weggeschreven worden variëren enorm" Laat Hilda Vijverberg van de Regionale Eenheid Den Haag weten in een reactie. De incidenten variëren volgens haar van: "Een dronken persoon, iemand die een keer tijdens contact met de politie eenmalig "uit zijn stekker gaat" tot burgers die bekend zijn in het brede zorgkader. Het kunnen ook incidenten zijn waarbij één persoon meerdere incidenten veroorzaakt."
De E33-melding is volgens Vijverberg niet bedoeld om het aantal verwarde personen te registreren en ook niet om verschillende soorten verwardheid in kaart te brengen. Het kan ook nog zo zijn dat de politie de incidenten simpelweg beter registreert, omdat er ook vanuit de politie veel aandacht is voor dit onderwerp. De incidenten hebben vaak betrekking op kwetsbare mensen die professionele hulp nodig hebben. In het nieuwsbericht stelt de politie dan ook dat het vervoeren, opvangen en helpen van deze verwarde mensen eigenlijk geen politiewerk is.

Opname
Tegenwoordig is verward gedrag bij lange na niet altijd ernstig genoeg voor opname bij de crisisdienst van het GGZ-Delfland. Aan de ene kant integreren GGZ-patiënten daardoor makkelijker in de maatschappij. Aan de andere kant betekent dat ook dat verschillende gradaties van verwardheid zichtbaarder zijn in het dagelijks leven voor de rest van de samenleving. Vooralsnog wordt de politie ingezet om dergelijke situaties op lossen, maar de politie is niet een langdurige zorgverlener. Zij kunnen enkel en alleen een inschatting maken wanneer 'verwardheid' getoetst dient te worden door de crisisdienst van de GGZ.
Er blijft dus nog een marge van verwarde personen over die tussen wal en schip vallen, omdat zij niet voldoen aan de gestelde eisen voor opname door de GGZ. Echte oplossing zijn er nog niet, wel liggen er plannen om de last van de politie te verlichten. Een betere opvang in de wijk zou bijvoorbeeld uitkomst kunnen bieden. Om die reden initieerde de gemeente Delft samen met Delft voor Elkaar begin 2018 het actieprogramma 'Vangnet in de Wijk' in de Reinier de Graafbuurt. Het programma richt zich -in samenwerking met buurtbewoners en andere belangrijke partners op het gebied van wonen, zorg & welzijn en veiligheid- op het organiseren van een goede vroegsignalering en een laagdrempelig punt waar bewoners onder andere signalen neer kunnen leggen zoals: zorgmijdend gedrag, GGZ-problematiek of tekenen van dementie.

Preventie
"Het is van belang dat er geïnvesteerd wordt in preventie, zodat het niet komt tot escalatie", stelt Sanne Rodenburg van Delft voor Elkaar. "Onder andere de ambulantisering van de GGZ, het afbouwbeleid van intramurale zorg: de intramurale voorziening wordt alleen maar ingezet als er geen (redelijke) alternatieven meer te bedenken of te organiseren zijn, maakt het nog belangrijker om in kwetsbaardere buurten, samen met bewoners en belangrijke partners, goede voorzorgsmaatregelen te treffen. Bewoners kunnen hier op terugvallen als dat nodig is. Hier wordt op dit moment dan ook hard aan gewerkt."

Het is van GGZ-Nederland altijd een wens geweest om mensen met een psychiatrische aandoening mee te laten doen in de Nederlandse samenleving. Met het regeerakkoord van het huidige kabinet leek deze wens in oktober 2017 dan ook in vervulling te gaan.
Het akkoord betekende in de realiteit echter bezuinigingen in plaats van investeringen om deze droom te bewerkstelligen. Meerdere malen volgden publicaties door verschillende media met cijfers van de Landelijke Politie, waarin een exponentiele groei waarneembaar is omtrent incidenten met verwarde personen. Op 21 februari jongstleden publiceerde het NRC Handelsblad een nieuw plafond van cijfers, verkregen van de Landelijke Politie. In acht jaar tijd is in heel Nederland het aantal incidenten verdubbeld tot 90.000 incidenten over 2018. De Landelijke Politie plaatste op 21 februari zelf ook een nieuwsbericht waarin zij spreken van een 'zorgelijke trend'. De
eerder genoemde plannen -van de gemeente Delft samen met Delft voor Elkaar en anderen- zijn precies waar de Landelijke Politie om vraagt in heel Nederland. "Agenten komen er vaak bij als het al te laat is. Deze mensen zouden in een eerder stadium geholpen moeten worden", zo leest het artikel van de politie. "Net zoals de politie zouden ook professionals uit de zorg en ondersteuning 24/7 bereikbaar en beschikbaar moeten zijn in wijken en buurten."