Er is bij Glashandel Zantman niet veel bewaard gebleven uit de oorlogstijd, maar na een kleine zoektocht op zolder vinden we toch nog een in 1945 gemaakt tekening van een glad-in-lood-raam.
Er is bij Glashandel Zantman niet veel bewaard gebleven uit de oorlogstijd, maar na een kleine zoektocht op zolder vinden we toch nog een in 1945 gemaakt tekening van een glad-in-lood-raam. Foto: PR

Glashandel Zantman doorstond oorlog en had daarna volop werk

Historie

DELFT – Het bedrijf dat nu bekend staat als Glashandel Zantman, heette vroeger Firma Van der Ben. Dit bedrijf bestond pas zes jaar toen de oorlog uitbrak.

"Het is helaas een stukje geschiedenis waar ik niet heel veel van weet", vertelt Johan Zantman, die jarenlang directeur van het bedrijf was, maar de zaak heeft overgedragen aan zijn zoons. "Mijn vader werkte vanaf 1937 bij Van der Ben. Hij en nog enkele van zijn collega's moesten naar Duitsland om daar te werken."
Vader Zantman vertelde zelden iets over wat hij in Duitsland meemaakte. Ook als hij erover werd bevraagd, liet hij er weinig over los. "Als we vroegen wat hij moest doen, zei hij dat hij in de haven van Hamburg werkte. En daar moesten we het verder mee doen."
Daar komt bij dat de jaren na de oorlog, voor iedereen die bij Glashandel W.A. van der Ben werkte, een stuk leuker waren om op terug te blikken. De zon ging weer schijnen voor het bedrijf, dat toentertijd specifiek met glas-in-lood werkte. Er was tijdens de oorlog veel vernield en in de wijde omtrek van Delft gingen de mannen van Van der Ben aan de slag om alles weer in de oude staat te krijgen. In die tijd werkten zo'n veertig man binnen het bedrijf. Sommige van hen switchen echter van baan, omdat in de fabrieken hogere lonen werden betaald. "Glaszetters werden toen nog betaald per stukje dat ze zetten", weet Johan Zantman. "Ze kregen 1 cent voor zes stukjes glas-in-lood. Zeiden ze vervolgens dat ze 210 stukjes hadden gezet, maar dan telde de baas er 209. Zo werd er gesjoemeld. Dat geld werd, in de jaren na de oorlog, op zaterdagmiddag weer deels uitgegeven aan de pindaboer die hier dan langs kwam."

Nostalgie
Johan Zantman vindt het jammer dat hij niet veel weet over hoe het de Delftse glashandel en z'n vader verging tijdens de oorlog. "Want ik hou wel van nostalgie. We hebben hier bijvoorbeeld nog de allereerste factuur uit 1934, gericht aan Mensert. En we hebben nog een vooroorlogse loodpers." Vol enthousiasme showt hij een oude glassnijder die hij onlangs heeft bemachtigd. Een werktuig uit de tijd dat het bedrijf nog louter met glas-in-lood werkte. "Maar in 1968 was het crisis voor het bedrijf", vervolgt hij. "De vraag naar glas-in-lood nam af en er werkten hier nog maar twee of drie man." Het bedrijf stortte zich vervolgens op glas in de breedste zin van het woord. Met succes, want dat doet Glashandel Zantman tot op de dag van vandaag nog altijd.

Dienst
In hetzelfde jaar, 1968, moest Johan Zantman overigens in militaire dienst. "Ik ben wel blij dat ik in dienst heb gezeten", zegt hij nu. "We hebben toen ook concentratiekampen bezocht. Je hebt geen zicht op wat daar precies allemaal is gebeurd, maar je kunt het je vervolgens wel enigszins voorstellen. Zo'n bezoek aan een kamp gaat je niet in de koude kleren zitten. Verder zijn we in diensttijd bij de Berlijnse Muur geweest. Dat was ook indrukwekkend. Als je daar als jong knapie rondloopt denk je wel even: Ja, zo kan het ook zijn. Dankzij m'n diensttijd besef ik beter wat een inspanning militairen tijdens de oorlog hebben geleverd voor onze vrijheid. Daar sta ik op 4 en 5 mei altijd wel even bij stil. Waar ik tijdens Dodenherdenking ook mee bezig ben, ik stop altijd even om stil te zijn en de mensen te eren die zijn gestorven…"


Glashandel Zantman
Rotterdamseweg 362, Delft
T. 015 – 2624 777
E. info@zantmanglas.nl
W. www.zantmanglas.nl