Dubbel Delft

Dringen is het, voor de etalage waar 'Frits Creemers' op de winkelruit van 'Old Delft Blue' staat. En nog eens met nadruk 'ROYAL Delft Blue'. Dat iedere voorbijganger c.q. toerist het maar weet: dit is echt de enige plek waar je Delfts blauw kunt kopen.

Vier, acht, twaalf meter verderop zijn etalages die dezelfde boodschap uitstralen: hier wordt het echte Delfts blauw verkocht. En nog, anno 2016, wordt er gemarchandeerd met wat 'het enige echte Delfts blauwe aardewerk' is. Delfts blauw is een type aardewerk met blauwe decoratie, dat traditioneel in Delft wordt vervaardigd. Het ontstond aan het einde van de 16de eeuw als goedkoop alternatief voor het blauwwitte Chinese porselein. Het Delfts blauw werd in korte tijd zeer populair en beleefde een bloeiperiode in de periode 1650-1750, toen er in Delft een honderdtal (!) aardewerkfabrieken actief waren.

Beroemd zijn vooral de tegels, apothekersflessen, sierborden, vazen, kandelaars en serviesgoed. Het eerste Chinees porselein dat de V.O.C. naar Nederland vervoerde, is gemaakt gedurende de Ming-dynastie. Dit verklaart dat veel van de Delftse producten, ook ver na de val van deze dynastie in 1644, met typisch Ming-achtige of Wanli motieven versierd zijn. Maar het Delfts blauw is meer dan goedkopere aardewerken kopieën van Chinees porselein. In de 17de eeuw weten Delftse keramiekschilders als Isaac Junius, Frederik van Frytom en Arie de Milde de kwaliteit van hun producten tot ongekende hoogte te brengen. Hun eindproducten zijn ware kunstwerkjes. Door nieuwe schilder- en baktechnieken zorgden ze steeds weer voor verrassingen.

In de tweede helft van de 18de eeuw verdwenen de plateelbakkerijen in Delft één voor één. In 1794 waren er nog tien manufacturen over. Er was minder vraag naar het Delftse blauw door de opkomst van goedkoop, maar kwalitatief goed Engels aardewerk. De in 1653 gestichte bakkerij De Porceleyne Fles aan de Rotterdamseweg is de enige die sinds de 17de eeuw permanent geproduceerd heeft. Ook nu nog is Delft, mede door de talrijke galerieën, een trekpleister voor liefhebbers van hedendaags keramiek. Op de Markt zijn diverse winkels te vinden die Delfts Blauw verkopen. Tiemen van der Reijken maakte exact 50 jaar geleden , in 1966, de linker foto met nieuwsgierige toeristen bij een winkel met Delfts aardewerk.