Voormannen Alquin verrassen nu als Lone met 'andere' blues

DELFT – In de jaren zeventig waren ze voormannen in de legendarische Delftse studentenband Alquin. Hun rijk gevulde symfonische rock baarde wereldwijd opzien. Nu verrassen Ferdinand Bakker en Michel van Dijk opnieuw. Onder de naam Lone presenteren ze als duo een cd met eigen songs die vooral neerkomen op 'een andere interpretatie van de blues', doorspekt met overige roots-invloeden als soul, rock, jazz en Bach.

Door: Henk de Kat

Dik in de zestig zijn ze inmiddels: muzikaal brein, gitarist, violist én pianist – Bakker uit Delft, en zanger/tekstschrijver Van Dijk uit Amsterdam. Maar ze vertellen over hun nieuwe cd 'View from the Bridge' met het enthousiasme van twee 18-jarigen die de geboorte aankondigen van hun allereerste plaatje. Toch is er een verschil met toen ze werkelijk zo jong waren. Want in die begintijd van Alquin beseften ze nauwelijks wat ze teweeg brachten. Ferdinand Bakker: "We déden het gewoon – componeren, ideeën die in je hoofd opkwamen met de hele band in muziek omzetten. En vervolgens werden we gevraagd te komen spelen in de Marquee in Londen, om er pas veel later achter te komen hoe beroemd die club eigenlijk was. We stonden ook in het voorprogramma van Lou Reed, waarvan de bandleden verrast naar ons kwamen luisteren met een blik van 'Wat is diiit'!?". Een indicatie was wel dat we voor muziekkrant Oor destijds dé band waren. Dat gaf een status waarmee we theatertours konden doen, door heel het land. Dat was iets nieuws voor een rockgroep. Maar de impact die dat allemaal had? Die drong niet tot ons door."

Echt vrij
Geen benul hadden ze, dat fans hun kinderen naar personages in Alquin-songs zouden vernoemen. Ze vermoedden nooit dat de elpees van hun Delftse studentenband veertig later nog altijd geliefde verzamelobjecten zijn, tot in Amerika en Japan aan toe.
Zes jaar duurde het succes van de groep. In 1976 was de fut er ineens uit, toen een geplande Amerika-tournee op het laatste moment niet doorging. Maar ruim een kwart eeuw later (2003) herleefde het gezelschap. Er kwamen reünie-concerten, nieuwe platen ook. Fans van het eerste uur stroomden weer toe. In 2011 was het echter definitief welletjes, onder meer omdat de Delftse mede-tekstschrijver en muzikale sparringpartner-componist Job Tarenskeen andere artistieke interesses had. Daarop besloten Bakker en Van Dijk getweeën verder te gaan als Lone. In 2013 kwam hun eerste, gelijknamige cd uit. Die kreeg in muziekrecensies vier sterren, maar Ferdinand Bakker realiseert zich nu dat het een 'overgangsproduct' was. "Michel en ik begonnen na 2011 met nummers schrijven, met half het idee dat het wellicht toch nog een Alquin-project zou kunnen worden; wat niet gebeurde. Daardoor zijn we pas nu, voor deze nieuwe cd, echt helemaal vrij gaan componeren. Vanuit ònze muzikale voorkeuren, zonder rekening te hoeven houden met arrangementen voor een grote, vaste band." View from the Bridge is alleen al daardoor anders dan voorheen. Bakker gevraagd naar hoe hij de kentering zelf zou willen betitelen: "We dachten aan de term Transatlantic Music...". Op de vraag "Waarom noem je het niet: 'meer bluesy', of 'landschapsblues'?" zegt Bakker: "Blues zit er absoluut in. Maar ik ben bang dat mensen bij alleen zo'n omschrijving aan standaard drie-akkoorden-blues gaan denken, en dat is het zeker niet."

Landschapsblues
Bakker en Van Dijk sommen vervolgens op wat voor invloeden zoal doorklinken op hun nieuwe cd. Namen komen voorbij als Otis Redding en Marvin Gay. Zwarte soul en blues dus. Ook die van Alain Toussaint en Dr John, met hun Louisiana-moerassferen. De ritmiek van Little Feat. Maar ook experimentele jazz. Bakker, van oorsprong Limburger: "Toen ik in Delft kwam studeren ben ik hier zo begonnen – in een jazzband." Nog meer Amerikaanse roots-stijlen mengen zich in het palet. Tekstschrijver Van Dijk grijnzend: "Zo kwam Ferdinand opeens met een banjo aan, voor wat het nummer 'Little Insight' is geworden. Ik kreeg eerst de neiging over Lucky Luck op z'n paard te gaan zingen. Maar hij hoorde vooraf al in zijn hoofd waar het naar toe zou gaan." Van Dijk: "Weet je, we hebben in ons leven zoveel muziek opgezogen. Zo heb ik begin jaren zestig in Amerika gewoond. Nummers die ik toen hoorde: Jailhouse Rock van Elvis bij voorbeeld – ik zat met open mond te luisteren. En als een spons knijp je al die invloeden nu uit, maak je er je eigen muziek van, en voeg je eigen dingen eraan toe". Hoe is dat dan gegaan, bij deze cd? Van Dijk en Bakker, elkaar aanvullend: "Op een zeker moment hebben we een bluesnummer bij de kop gepakt, om te onderzoeken of we dat konden spelen met onze manier van muzikale invulling. We zijn gaan aftasten: wat vinden we lekker aan grooves, hoe kun je blues op een heel andere manier interpreteren? Daaruit ontstond een soort moderne landschapsblues, met allerlei accenten en verwijzingen erin, en daar zong Michel dan op traditionele manier overheen. Die aanpak bleek wonderwel te werken. Daar zijn we op gaan voort borduren". Het leidde tot ''helderder nummers dan wat we ooit eerder maakten", aldus het Lone-duo. En daarbij als vanzelf ook tot 'andere' teksten, de afdeling van Michel van Dijk. Teksten met daarin de kracht van de herhaling, zoals in de oude blues. Ook dat draagt bij aan, zoals ze dat noemen, de 'duidelijkheid' van de negen songs op View from the Bridge. Bakker, die in zijn Limburgse jeugd met een klassieke viool opleiding voorgoed in de ban raakte van meester-arrangeur Bach: "Toch zitten er ook wel weer best veel laagjes in de muziek. Dat heb ik nou eenmaal in me, als componist. Ik probeer altijd een verhaal te vertellen, met een symfonische opbouw, in melodielijnen, die je telkens weer opnieuw kunt ontdekken. En ik hou van Brian Wilson-achtige oplossingen, zoals je op onze cd kunt horen in het nummer 'Rust'. Daarin ben ik niet wezenlijk veranderd. Maar ditmaal zijn we dus uitgegaan van echte songs, met de stem van Michel voor het eerst ook duidelijk vooraan in de mix. En alle tierelantijnen uit mijn eerdere symfonische arrangementen hebben we geschrapt, om het zo naturel mogelijk te houden. Met als eindresultaat dat deze cd een stuk 'toegankelijker' is, dan wat we voorheen deden. En toch zo anders dan doorsnee blues. We zijn er zelf in elk geval heel blij mee."

Bob Dylan
Een voorbeeld van 'anders' op View from the Bridge is het nummer Hollis Brown, in 1962 geschreven door Bob Dylan en door hem toen met alleen zang en zijn akoestische gitaar als instrument op de plaat gezet. Ferdinand Bakker heeft de originele, dramatische tekst van dat nummer voorzien van een mysterieuze landschapsblues. "Daarin zit een teneur van dreiging. Je krijgt het gevoel van een onbestemde ruimte, waarin het misschien niet voor iedereen goed afloopt. De tekst volgend, heb ik de verlaten vlakte, met daarin die vervallen hut, muzikaal willen suggereren. Met in het hele nummer toch een doorgaand ritme, want de tijd stroomt door, over die verdroogde aarde." Benieuwd wat Dylan zelf hiervan zal vinden? "Ja, we sturen de cd naar hem op, maar waarschijnlijk laat hij niks van zich horen. We hebben nog wel even gedacht om een eigen tekst ook op dit filmische nummer te maken, maar we hebben uiteindelijk toch het oorspronkelijke verhaal van Dylan genomen. Hij heeft niet voor niks de Nobelprijs gewonnen."