Vernieuwing riolen en aanleg drainage lopen achter

DELFT – De vernieuwing van de riolering in Delft loopt tien jaar lang achter bij de politieke planning. Ook de aanleg van speciale drainage-buizen, her en der nodig om zware regenbuien en te hoog grondwater beter weg te werken, verloopt niet naar wens.

Door: Henk de Kat

Dit komt naar voren in een analyse van het gemeentelijke rioolbeheer gedurende de periode 2006-2016. Het rioolnet is in totaal 380 kilometer lang, onderverdeeld in drie soorten. Het grootste deel bestaat uit de 'klassieke' rioolbuizen, waarmee al het wc-, keuken- en badkamerwater wordt afgevoerd naar de grote zuiveringsfabriek in Den Hoorn: 215 kilometer bij elkaar. Afgelopen tien jaar had hiervan volgens de ambities van het college 52 kilometer moeten worden vervangen of gerepareerd. Rond 2010 werd geconstateerd dat er zelfs nog een tandje bij moest. Toen bleek dat het rioolstelsel in met name Voorhof, Buitenhof en Tanthof door grondzettingen een kortere levensduur had dan de afschrijvingstermijn van vijftig jaar. In plaats van de 52 tot 60 kilometer die onder handen zouden worden genomen, is in die tien jaar 42 kilometer vernieuwd.

In die 215 kilometer aan traditionele riolering gaat ook het regenwater, opgevangen in straatputten, tegelijk met het huishoudelijk afvalwater mee naar de zuiveringsinstallatie. Dat is onnodig duur: het betrekkelijk schone straatwater behoeft niet de zeer grondige en daardoor kostbare reiniging in Den Hoorn. Daarom streeft de politiek steeds meer naar een gescheiden riolering voor verwerking van hemelwater. Het regenwater gaat dan na straatvuil-filtering naar de sloot, een tijdelijke ondergrondse opslag of verderop de bodem in. Bij nieuwbouw in Delft is zo'n aparte regenopvang tegenwoordig een verplichting. In totaal ligt er nu 148 kilometer aan gescheiden hemelwaterafvoer. Maar ook hier is een achterstand. Van de 10 kilometer die afgelopen vijf jaar zou worden aangepakt, is 6,2 kilometer gerealiseerd.
De aanleg van drainagebuizen, een derde vorm van riolering, is evenmin verlopen zoals was gepland. Vijf jaar geleden stelden B en W dat er tot en met 2016 in elk geval 8,4 kilometer aan drainagebuizen moest bijkomen. Dat programma werd mede nodig geacht vanwege de toen al voorziene geleidelijke stopzetting van de grootschalige winning van diep grondwater op het oude Gistfabriek-terrein. Bij uitschakeling van die Gist-pompen – vanaf volgend jaar – worden sommige wijken nog kwetsbaarder voor grondwaterstijging. Van de voorgenomen 8,4 kilometer aan drainage blijkt 5,5 kilometer aangelegd.

Tarieven
Voor de bekostiging van alle noodzakelijk geachte vernieuwings- en drainageplannen zijn al wel de tarieven van de rioolbelasting aanzienlijk omhoog gegaan. Een huurder in Delft betaalde vijf jaar geleden nog 35,80 euro voor een droge straat plus de afvoer van wc-, keuken- en badwater naar de rioolwaterzuivering. Een gezin in een koophuis was daaraan toen per jaar 163,10 euro kwijt. Nu liggen die tarieven op respectievelijk 46,97 en 214,37 euro. Delft is hiermee lang niet de duurste gemeente van Nederland. Wel ligt het riooltarief boven het landelijk gemiddelde van 193 euro voor een gezin met een koophuis. In het nieuwe, tot en met 2021 lopende vijfjarenplan voor het Delftse stadsriool, stelt het college dat er nog veel moet gebeuren. Achterstallig onderhoud moet weggewerkt, er moet worden ingespeeld op klimaatverandering met zwaardere buien en ook op stijgend grondwater door de Gistfabriek-problematiek. Toch denkt het college dat alles te kunnen fiksen zonder nog weer nieuwe grote belastingverhogingen.

In 2011 redde de gemeente het nog met 6,2 miljoen euro aan inkomsten uit rioolbelasting. Voor het huidige programma is komend jaar 12 miljoen euro nodig, in de jaren daarna nog meer. Maar dat lukt, stellen B en W, met alleen een verhoging van de jaarlijkse inflatie. Daarvoor wordt een boekhoudkundige trukendoos geopend: er wordt een 'voorziening' - een soort spaarpot - in het leven geroepen met behulp van diverse ingewikkelde financieringstechnieken. Uitkomst daarvan is dat de rioolbelasting-kosten voor de burger over een langere termijn wordt glad gestreken.

De gemeenteraad spreekt zich in september uit over dit idee en over de huidige situatie van de riolering.