Delft op Zondag op jacht naar de ketting - en meer...

DELFT – Een burgemeestersbenoeming speelt zich af op de achtergrond. Plots is de beste man of vrouw er. Hoe komt een gemeente tot een nieuwe burgemeester? Wordt dit bekokstooft in de achterkamertjes? Delft op Zondag-redacteur Jesper Neeleman besloot de proef op de som te nemen en zelf te solliciteren naar het ambt van burgemeester van Delft. Op jacht naar de ketting.

Door: Jesper Neeleman

Een gek idee. Zo begon het, in het najaar van 2015. Als ik zo'n serie verhalen over de zoektocht naar een nieuwe burgemeester maak, kan ik ook zèlf solliciteren. Ik opper het idee bij collega's. We lachen. Ze stellen voor iemand te laten solliciteren die wèl kans maakt een ronde verder te komen.

Donderdag 7 januari
Ik klim in de pen en schrijf een korte en krachtige brief. Een nieuwe burgemeester? Ik ben de man. Niemand kent de stad zo goed als ik. Van directeuren tot daklozen: ik ken ze. Keuze voor een journalist als burgemeester onlogisch? Welnee. Winston Churchill en Benito Mussolini begonnen ook als journalist. De rest is geschiedenis. 'Durft u met mij geschiedenis te schrijven? Ik wel', schrijf ik dapper.

Dinsdag 19 januari
M'n telefoon gaat. Een medewerker van het kabinet van de commissaris van de Koning. Er is een probleempje. Ik heb een fractievoorzitter als referent. Die zitten in de vertrouwenscommissie en dat is niet de bedoeling, vertelt ze. Ook per mail wordt dit nog eens uitgelegd. Bovendien moet ik 'voor de administratie' aangeven of ik tot een bepaalde partij behoor of partijloos ben.
Een uur na het telefoontje heb ik een andere referent bereid gevonden. Nog dezelfde dag komt een persbericht van de provincie Zuid-Holland binnen. Ik lees dat de sollicitanten – 14 mannen en 6 vrouwen – variëren in leeftijd van 32 tot 63 jaar. 'Vier van hen zijn lid van het CDA, één van D66, één van GroenLinks, zes van de PvdA, één van de SP, vijf van de VVD en twee sollicitanten zijn niet aan een politieke partij gebonden. Elf sollicitanten zijn burgemeester (geweest) en drie sollicitanten zijn (voormalig) wethouder of hebben een vergelijkbare bestuurlijke functie vervuld.'
De concurrentie is moordend. Lange tijd hoor ik niks. Niks officieels. Ik hoor vooral vrienden en familie, die regelmatig vragen of er al een reactie binnen is.
Zoals verzocht stuur ik ze m'n hoogst behaalde diploma. Bovendien moet ik een document ondertekenen waarin ik toestemming geef mijn justitiële gegevens te mogen inzien. Opdat we geen boef als burgemeester krijgen.

Maandag 14 maart
Net als ik al bijna ben vergeten dat ik had gesolliciteerd, belt iemand van de provincie. Geen idee wie. Ik grijp naar een pen en papier. Ik wil precies opschrijven waarom ik ben afgevallen. 'Kun je woensdag 6 april naar het provinciehuis komen voor een sollicitatiegesprek met commissaris van de Koning Jaap Smit en chef kabinet José Hilgersom?', wordt me gevraagd. Huh? Ja, zeker. Staat genoteerd. Ik zal er zijn. 'U krijgt binnenkort per post een schriftelijke bevestiging', sluit ze af.
Ik wacht geduldig op die brief. En zwijg tegen iedereen. Je weet nooit of je in de maling bent genomen. Een week later volgt inderdaad die brief. Een bevestiging. Nu wordt het serieus. Zit ik daar straks, te vertellen dat Delft mij nodig heeft. Interessant doen over mezelf. Het voelt alsof ik als zaterdagvierdeklasser een oefenwedstrijd tegen Manchester United moet spelen. Maar de bal is rond - en Leicester City staat bovenaan.

Dinsdag 5 april
De keuze voor een pak is niet lastig. Ik heb er één. Zes jaar geleden gekocht voor de bruiloft van een stel dat alweer gescheiden is. Ook voor mij stond de tijd niet stil. De broek is te klein. Met veel geweld en gewurm worstel ik me erin. Ik kan nog net ademhalen. Ik bestel alvast een taxi. Een Delftse. Ik mag op kosten van het rijk allerlei kosten declareren. Zo kan ik onderweg naar een nieuw avontuur alvast één van m´n punten uitvoeren: landelijk geld in de Delftse economie pompen.

Woensdag 6 april
Drie kwartier te vroeg arriveer ik op het provinciehuis. Ik mag wachten in de Delta, een kantine-achtige wachtruimte. Ik lees in het AD over het Oekraïne-referendum. Een kwartier voor het grote gesprek pak ik nog even m'n A4'tje erbij. Hierop puntsgewijs waarom ze mij moeten kiezen. Echte Delftenaar, weet alles van de stad, met iedereen door één deur, verbinder. Dat werk. En wat ik anders zou doen. Stoppen met prestigeprojecten. Check. Gesprekken aan gaan. Luisteren. Zichtbaar zijn. Zoveel mogelijk wegblijven uit kantoorruimtes. Check. Verbinden, verbroederen. Hoewel wars van verkiezingsclichés bedenk ik me tijdens het lezen dat dit óók wel een verkiezingsprogramma lijkt. Blijkbaar ontkom je er niet aan. Misschien toch maar vooral benadrukken hoe anders ik ben dan de krijtstreeppakmensen.
Even later brengt een medewerker me naar boven. Op naar dat achterkamertje. Hoe zou het eruit zien? Boven mag ik weer wachten. In een kamertje. Op een eenzitter. Om het extra eenzaam te maken. Rechts van me kijkt Koning Willem-Alexander me aan. Alsof hij wist dat dit de dag was waarvan ik niet wist dat 'ie komen zou. In de vensterbank een relatiegeschenk van de gemeente De Lier. Verderop een vitrinekast vol relatiegeschenken uit verdere oorden. Genoeg tijd het allemaal goed te aanschouwen, want ik wacht voor m'n gevoel al tien minuten. Geen idee hoelang het echt is, want m'n telefoon staat uit. Zou Aboutaleb, toen hij solliciteerde voor burgemeester van Rotterdam, hier ook tien minuten naar muren, Willem-Alexander en souvenirs hebben zitten staren? Zou het een test zijn, kijken of ik er straks meteen kordaat iets over zeg? Dan gaat de deur open. Jaap Smit en ik kijken elkaar aan. "Meneer Neeleman, komt u mee."
Drie kwartier later verlaat ik het kamertje weer. "Zo, u heeft lang de tijd gekregen", zegt een vrouw die me begeleid naar de lift. "Ging het goed?", vraagt ze. "Niet echt", antwoord ik. "Maar dat had ik ook niet verwacht." Ze vindt Delft een geweldige stad, vertelt ze. Dat bevestig ik. Terwijl ik op m'n taxi wacht app ik familie en bekenden dat ze op dag van mijn benoeming wellicht toch iets anders kunnen gaan doen.

Vrijdag 15 april
Paniek. Ik wil m'n taxibonnetjes declareren, maar het uitgebreide declaratieformulier is – na een flinke opruimronde thuis – onvindbaar. Moet ik die financiële injectie in de Delftse economie straks nog zelf betalen. Het leuke aan besturen is natuurlijk dat je met andermans geld werkt. Ik heb al twee luxe ritjes mogen genieten hoe fijn dat is. Als het betrekking krijgt op je eigen portemonnee, is het niet leuk meer. Dat lijkt nu te gebeuren. Zal ik met knikkende knieën vragen of ze nog zo'n formuliertje kunnen sturen, nog beter zoeken of m'n verlies nemen? Ik kies het eerste.

Donderdag 19 mei
Na een weekje vakantie kom ik 's avonds thuis. Op tafel een stapel post. Het enige dat ik open is een brief van de Provincie Zuid-Holland. Het sprookje is uit. Ik ben niet door naar de volgende ronde. De jacht op de ketting is gesloten. De reden wordt niet gemeld. Als ik vragen heb, mag ik Huub Halsema, voorzitter van de vertrouwenscommissie, mailen. Die zal de vrijdag en zaterdag erop echter druk zijn met de sollicitatiegesprekken die deze dagen gepland stonden, zoals me eerder per brief was gemeld. Op een geheime locatie, dat wel. Ik had ze bij voorbaat al niet vrijgehouden. Dat scheelt.

Maandag 23 mei
"Ik snap er niks van. Ik vond donderdag een brief van de provincie waarin stond dat ik niet door ben naar de volgende ronde", grap ik tijdens de wekelijks vergadering tegen collega's. Leo laat een foto zien van alle Delftse fractievoorzitters plus wethouder Harpe aan een lange tafel: de vertrouwenscommissie. Heeft 'ie vrijdagavond gemaakt. In het Van der Valk Hotel in Nootdorp. "Even lachen voor de Delft op Zondag jongens", zei hij er nog bij. Ze waren hier één etmaal om sollicitanten te ondervragen en met elkaar te beraadslagen wie het moet worden. Het vinden van de juiste burgemeester is geen sinecure. Daar moet je even tijd voor nemen. Dit feestje is aan mij voorbij gegaan. Gelukkig voor mij hebben we de foto nog.
Het weekend erop zijn wederom twee dagen lang gesprekken met kandidaten die de tweede ronde wèl hebben gehaald. Daarna zouden ze er volgens de planning wel uit moeten zijn.

Woensdag 1 juni
Figuurlijk heb ik aan het rode pluche geroken. Nu wil ik er op zitten. Letterlijk. Dus bellen we een woordvoerder van de gemeente. Of we misschien een foto mogen maken waarop ik op de stoel van Bas Verkerk zit, in de raadszaal. Hij zal het navragen. Een uur later word ik teruggebeld. Het mag niet. Wat wel mag, is een foto in de ontvangsthal of op het bordes, voor de deur van het Stadhuis. Ik kies voor het laatste. De woordvoerder is het ermee eens. "Dat is tenslotte ook de plek waar je poging eindigt…"