Het gemeenlandshuis van Delfland, waar de leiding het algemeen bestuur wèl inlichtte over de afkoopsom aan Delft. (foto: Jesper Neeleman)
Het gemeenlandshuis van Delfland, waar de leiding het algemeen bestuur wèl inlichtte over de afkoopsom aan Delft. (foto: Jesper Neeleman)

Oogst van Delfts onderhandelen: 1,2 miljoen misgelopen, riskant contract en meedoen aan geheimhouding waterschap

Algemeen

DELFT – Delft heeft een afkoopbedrag van 1,2 miljoen euro laten glippen in de soms heftige onderhandelingen met waterschap Delfland over stopzetting van de grondwaterwinning op het vroegere Gist-terrein.

Door: Henk de Kat

De gemeenteraad werd daarover niet ingelicht. De raad is ook niet geïnformeerd over een brief van B en W aan waterschap Delfland waarin akkoord wordt gegaan met het geheim houden van afspraken over de aanpak van het grondwaterprobleem.
Dit blijkt uit een reconstructie door Delft op Zondag van het kemphanen-gevecht dat vorige zomer ontbrandde tussen de gemeente en het Hoogheemraadschap van Delfland. De politieke botsing ging om de vraag wie opdraait voor de onvoorspelbare gevolgen in Delft en diverse buurgemeenten, als vanaf volgend jaar langzaam wordt gestopt met het dagelijks oppompen 28,8 miljoen liter grondwater, omdat de huidige Gist-eigenaar (DSM) die niet langer nodig heeft.
De gemeente voelde zich voor het blok gezet, toen ook Delfland afgelopen zomer liet weten vanaf 1 januari 2016 niet meer te willen meedoen aan de grondwaterwinning. De eerste reactie vanuit het stadhuis: dreigen met een rechtszaak tegen de mede-bestuurder, vanwege 'weglopen voor de verantwoordelijkheden'. Delfland bood de gemeente in die periode 8,8 miljoen euro aan als afkoopsom. Dat bod werd afgeslagen door B en W. Niet lang erna moest wethouder Stephan Brandligt (GroenLinks) tegenover de gemeenteraad bekennen dat een rechtszaak bij nader inzien weinig kans van slagen zou hebben. Daardoor gesterkt, verlaagde het waterschap het aanbod naar 7,6 miljoen euro. Dat bedrag werd afgelopen januari morrend aanvaard door de Delftse raad, zonder dat de politieke partijen wisten dat er een hoger bod was geweest. In tegenstelling tot de leiding van Delfland, die haar algemeen bestuur hierover wel inlichtte, meldde wethouder Brandligt dit niet aan zijn gemeenteraad.
De wethouder zat inmiddels flink in de tang, blijkt uit de reconstructie. Onder grote tijdsdruk, vlak voor Kerst 2015, moest hij een messcherp contract met het waterschap accepteren. Daarin staat niet alleen dat alle aansprakelijkheid en toekomstige schadeclaims rond de pompen-afbouw nu voor rekening en risico zijn van Delft, ook bevat het de op papier heldere afspraak dat het stadsbestuur tot 2029 de rekeningen zal betalen die waterschap Delfland uitkeert voor daar binnengekomen claims over de afbouw, onderbreking, stopzetting of mindering van de waterwinning.

Blanco cheque
Het hachelijke van zo'n 'blanco cheque' aan Delfland is dat het bijvoorbeeld kan gaan om een schadeclaim vanwege nieuwe grondwaterproblemen rond rijksweg A4 of rond de treintunnel, of over schade in een gebied dat is ondergelopen vanwege een door grondwaterverandering verzakte dijk. Allemaal zaken waarover Delfland gaat, terwijl Delft volgens dat kerst-contract dan over de brug moet komen.
In de reactie van wethouder Brandligt op bezorgde vragen vanuit de gemeenteraad viel te proeven in welke houdgreep het stadsbestuur inmiddels was beland: "Het is deze deal, met alles wat erbij hoort (afkoopsom en contract, red.), of geen deal. We kunnen er niet meer aan sleutelen."
De raad ging door de knieën – met alleen de stemmen tegen van Stadsbelangen, ChristenUnie en SP die teveel onzekerheden zagen – na de bezwering van Brandligt dat de scherpe contract-tekst niet zo letterlijk moest worden genomen. Er zouden nog 'werkafspraken' komen. "Dat is altijd zo, met juridische contracten", zei Brandligt. Deze zouden duidelijk maken dat Delfland alleen geld terugkrijgt voor een uitbetaalde claim als Delft er een goedkeuringsstempel op heeft gezet.
Bij de ondertekening van het bewuste contract op 1 maart door de burgemeester en de dijkgraaf waren er evenwel nog geen 'werkafspraken', en ook nu nog niet. Een woordvoerder van het waterschap desgevraagd deze week: "Delfland ziet die overeenkomst als een juridisch bindende afspraak. Wij staan echter open om werkafspraken te maken over de afhandeling van schadeverzoeken en aansprakelijkheidsstellingen door Delfland."
Zie verder pagina ...