Nog elke dag wordt in Delft zo’n volle bak diep grondwater opgepompt. Hugo de Groot zou er op zijn sokkel tot aan zijn knieën in staan. (illustratie: Iwan Kriens)
Nog elke dag wordt in Delft zo’n volle bak diep grondwater opgepompt. Hugo de Groot zou er op zijn sokkel tot aan zijn knieën in staan. (illustratie: Iwan Kriens)

Delft opgescheept met ongewenste erfenis van oude Gistfabriek

Algemeen

DELFT – De gemeente Delft zit opgescheept met een zeer grote, zinloos geworden waterwinning op het vroegere Gistfabriek-terrein. Vanaf volgend jaar wordt geprobeerd het oppompen te minderen, maar dat is zeker niet zonder risico's. Geen deskundige kan de gevolgen exact voorspellen.

Het mag 'een ongewenste erfenis van de Gistfabriek' worden genoemd: de enorme bak grondwater, die nog altijd dagelijks wordt opgezogen vanaf het - nu tot DSM behorende - bedrijfsterrein, ter hoogte van 't Haantje.

Het water wordt uit bodemlagen tot 45 meter diepte gehaald. De dertig pompen die dat doen hebben een zuigkracht die reikt tot onder Den Haag en Schipluiden, zelfs tot Rotterdam. Het is zo'n vloed, dat er een denkbeeldig aquarium ter grootte van het Marktplein van 4,8 meter hoog mee kan worden gevuld. Elke dag weer. De politiek in Delft zit hier zwaar mee in de maag. Vroeger werd het bodemwater gebruikt voor koeling bij het productieproces, maar nu de Gistfabriek er niet meer is, gaat de hele massa meteen na het oppompen de Noordzee in bij Den Haag. Een andere bestemming, bijvoorbeeld voor hergebruik als drinkwater, is er niet voor gevonden. Kosten voor de stad, louter voor dat nutteloos oppompen en gelijk weer afvoeren: 2,76 miljoen euro per jaar. In één klap uitzetten van de oude Gist-installatie kan echter niet. Dat zou volgens experts rampzalig zijn voor veel huizen en andere gebouwen in Delft. Ook in Den Hoorn en Rijswijk, tot in Schiedam en Vlaardingen toe, zou een abrupte uitschakeling van de fabriekspompen aanzienlijke schade kunnen veroorzaken.

Daarom moet een behoedzame aanpak worden gevolgd. De gemeente wil vanaf volgend jaar, als de nu nog in aanbouw zijnde tweede treintunnelbuis en de gemeentelijke Spoorsingel-garage waterdicht zijn, voorzichtig de eerste kranen dicht draaien. En dan goed observeren, met zo'n 250 peilbuizen in de stad en en een satelliet die tot op de millimeter een verzakking kan registreren, hoe dat uitpakt.

Via een langzame verdere sluiting van de resterende pompen, verspreid over een periode van tien jaar, wil de Gemeente Delft uiteindelijk helemaal zien af te komen van de pijnlijke nalatenschap van een industrie waarop de stad ooit zo trots was.
Vanaf vandaag gaat Delft op Zondag deze voor Nederland unieke watersituatie en aanpak ervan volgen met achtergrondverhalen, interviews en analyses.